Haart

Overzicht van de gespreksverslagen gehouden in Haart.

Verslag eerste gespreksronde

Inleiding

Dit is het verslag van de eerste gespreksronde over de omgevingsvisie in deelgebied De Haart. Aan het gesprek namen in totaal 22 inwoners deel. Het gesprek werd begeleid door vier medewerkers van de gemeente Aalten. De deelnemers hebben vooraf toestemming gegeven voor het maken van foto's en deze te gebruiken voor het verslag en plaatsing op de website van gemeente Aalten voor de omgevingsvisie.
Heeft u op- of aanmerkingen op dit verslag? Geef deze dan door via omgevingsvisie@aalten.nl.
Wilt u nog wat meegeven voor de nieuwe omgevingsvisie van de gemeente Aalten, gebruik dan ook dit e-mailadres

Wat was de bedoeling van dit eerste gesprek?

Op 1 januari 2024 is landelijk de Omgevingswet in werking getreden. Gemeenten moeten binnen drie jaar na deze datum een nieuwe omgevingsvisie opstellen die voldoet aan de eisen die de Omgevingswet hieraan stelt.

Eén van die eisen is dat overheden meer gebiedsgericht moeten werken. Een andere eis is dat de nieuwe omgevingsvisie samen met belanghebbenden (en dus de inwoners) wordt opgesteld. De gemeenteraad heeft het laatste woord.

Gemeente Aalten voert in de periode van september tot en met maart 2025 gebiedsgericht gesprekken over de nieuwe omgevingsvisie. In totaal zijn hiervoor in Aalten twaalf deelgebieden onderscheiden. Per deelgebied worden drie gesprekken gevoerd.

Kijk voor meer informatie op www.aalten.nl/omgevingsvisie. Alle stukken (foto's verslag, toelichtende presentatie) kunt u hier per deelgebied vinden.

Hoe was de opzet en indeling van dit eerste gesprek?

Dit eerste gesprek bestond uit drie onderdelen:

een kort gesprek over dat wat het deelgebied (in dit geval: De Haart) uniek maakt, anders maakt dan andere gebieden, en wat hierin aandachtspunten zijn naar de toekomst toe;
een kort gesprek over onderwerpen (thema’s) in de leefomgeving die de deelnemers naar de toekomst toe het belangrijkst vinden voor het eigen deelgebied of voor Aalten als geheel (top 3);
een wat langer gesprek over hoe de deelnemers de gewenste leefomgeving in 2024 voor zich zien, en wat zij (op die lijn) wel en niet gewenste ontwikkelingen vinden naar de toekomst toe.

Het gesprek werd in drie verschillende deelgroepen gevoerd, aan drie verschillende tafels, onder begeleiding van één medewerker van de gemeente.

Wat waren de uitkomsten van dit eerste gesprek?

Hieronder staan per onderdeel de uitkomsten van dit eerste gesprek.

Onderdeel 1: Over het deelgebied zelf

In onderdeel 1 ging het om de vraag wat het deelgebied De Haart uniek maakt, anders maakt dan andere gebieden, en wat hierin aandachtspunten zijn. Hierover is het volgende gezegd:

Tafel 1:

Sociale samenhang en gemeenschapszin (openluchtspel, Oranjefeesten, verenigingsleven.
Hechte gemeenschap door school, Atlantic, verenigingen, openluchtspel, Oranjefeesten.
Ruimte, weidsheid van de omgeving.
Kleinschalig agrarisch landschap (coulissen) afgewisseld met groen/natuur.
De Haart heeft een mooie verhouding tussen jeugd/jonge gezinnen en ouderen. Dit moet behouden blijven.
De sociale factor die de Ringkamp heeft moet behouden worden, De Haart is sterk in verenigingen, die geheel gerund worden door vrijwilligers.
Jeugd komt terug naar De Haart vanuit Aalten voor verenigingsleven.
Landbouw: makers van het landschap.
Er is voldoende aanbod aan verschillende woningen.
Sociale contacten onderhouden (Ringkamp).
Ondernemen: agrarisch en andere ondernemingen.
Leefbaarheid door jeugd, school en Atlantic.
Leefruimte (landbouw).
Rust en ruimte, open ruimtes en vergezichten.

Als aandachtspunten voor de kernkwaliteiten van De Haart naar de toekomst toe zijn genoemd:

Behoud van school en jeugdcentrum Atlantic.
Ruimte voor landbouw en biodiversiteit (door o.a. houtwallen, akkerranden).
Belang van agrarische bestemming.
Jeugd: Keten zijn ook belangrijk (sociaal, netwerk, leren en oplossen) - versterkt de lokale aantrekkingskracht met De Haart.
Behoud van de basisschool.
Hoe kunnen we zorgen voor woningen voor de jeugd? Eerste stap met tiny houses is een mooi begin. Maar hoe daarna?
Een minpunt zijn de woonkansen voor jongeren.
Vervoer voor ouderen is er niet.
Biodiversiteit van de natuur mag vergroot worden (flora en fauna).
Zwembad dichtbij is fijn (Bredevoort) - hoe wordt hiernaar gekeken? Ontwikkeling?

Tafel 2:

De Haart heeft alles: gemeenschapszin/ landbouw (intensief grondgebruik)/ bos & natuur/ groeiende kern/goed onderwijs/ Ja “een inwoner dorp “
Je woont OP De Haart.
Saamhorigheid, voor jong tot oud is er wat te doen.
Rust, Ruimte, Landschap.
Landschap – agrarisch gebied– natuurwaarden.
Atlantic en Ringkamp.
Samenhorigheid, actief verenigingsleven.
Gemengde samenstelling – leeftijd bevolking mooie balans jong en oud.
Sociale betrokkenheid – verengingsleven – buurtschapsleven.
Faciliteiten voor kinderen o.a. school (voor- en naschoolse opvang), school in groene omgeving.
Positief is geen vergrijzing op De Haart.
Ringkampbos is een van de belangrijkste groene speelgebieden van De Haart.
Voorzieningen voor jeugd / jongeren / BSO.
Leefbaarheid, kwaliteit van leven.
Ringkampsbult/bos, school- speelveld, bossen, agrarisch leven.

Als aandachtspunten voor de kernkwaliteiten van De Haart naar de toekomst toe zijn genoemd:

Doorstroom woningen houden dus eventueel seniorenwoningen, zodat andere woningen weer vrij komen voor jonge gezinnen.
Kinderen moeten in groen kunnen spelen, bos en groen behouden en ook onderhouden.
Jeugdcentrum Atlantic – vrijwilligers staat onder druk (m.n. bestuursfuncties).
Starterswoningen bouwen. Maar niet alle starterswoningen in de kern bouwen, ook buiten de kern.
Groen behouden in nieuwbouwproject.
Natuur behouden en Ringkampsbult/bos, school- speelveld, bossen, agrarisch leven.
Behoud basisschool.
Mooie groene omgeving.
Huizenbouwen voor jongeren en 70+.
Jeugd: (basis)school en Atlantic jongerencentrum behouden.
Voorzieningen voor jeugd / jongeren / BSO.
Doorstroom woningen haalbaar maken voor Haartse mensen.
Openbare orde en veiligheid.
Behoud basisschool.
Landschap (bos en boerderijen).
Jongerencentrum Atlantic.
De jeugd is actief in buurtschap – dus behouden.
Doorstroming oud en jong.

Tafel 3:

Ruimte, stilte en natuurschoon.
Verenigingsgebouw en jeugdsoos door vrijwilligers beheerd.
Mooi landschap, saamhorigheid en naoberschap.
Enige buurtschap waar je OP woont.
De Ringkamp zonder een beheerder, alleen met en door vrijwilligers.
De onderlinge afstand tussen bebouwing, de niet rechte straten en de singels.
Samenhangende bouwstijl zorgt voor visuele harmonie.
Sociale veiligheid met name voor kinderen.
Glasvezel.
Voor sommige dingen moet je wat verder zijn (grote kernen), dat is logisch en geen bezwaar.
Zeer levendig en leefbaar.
Landschap, ’t Möllenveld, Atlantic en de Ringkamp.
Prachtige ligging aan de grens, glooiend, mooi coulissenlandschap.
Ruimte – afstand tussen de huizen/bebouwing. Dit behouden.
Recreatie is in balans met bewoning.
Positief zijn het saamhorigheidsgevoel, inzet voor elkaar. Feestweek in de zomer is uniek. Jongerenvoorziening Atlantic en buurthuis De Ringkamp (activiteiten).
De veiligheid (ik voel met veilig).
Lagere school is belangrijk voor de buurt. Kinderopvang peuterspeelzaal, voor- en naschoolse opvang.
Gelukkig geen (grootschalige) zonneparken.

Als aandachtspunten voor de kernkwaliteiten van De Haart naar de toekomst toe zijn genoemd:

Geen woningen voor de jongeren op De Haart, woningen zijn onbetaalbaar voor jongeren.
Vergrijzing over een aantal jaar, omdat de ‘stedelingen’ hier ‘goedkoop’ een woning kunnen bemachtigen.
Ruimte voor landbouw: landbouw vrijlaten in eigen keuze, geen dingen opleggen.
Landbouw en landschap in goede samenhang met toekomst.
Te smalle wegen voor landbouw, openbaar vervoer niet aanwezig.
Basisschool met toekomst?
Te dure woningen in kern geeft zorg voor starters, 60+ uit Randstad geeft vergrijzing.
Zonnepanelen alleen op het dak.
Telefonisch bereik.
Mogelijkheid tot recreatie te weinig, fietspad – paardpad.
Werkverkeer te grote voertuigen.
Weinig nieuwe vrijwilligers.
Om het levendig te houden moeten jongeren blijven.
Ondanks de 60 km wordt er o.a. op de Haartseweg hard gereden.
Te smalle binnenwegen voor o.a. het landbouwverkeer.
Geen openbaar vervoer, men is er weinig mee bekend, vooral auto.
School moet open blijven, belangrijk voor het verenigingsleven.
Geen zonneweides, die horen op een dak.
Bestaande schuren een andere bestemming geven, bv. huizen of andere bestemming.
Ruimte/afstand tussen huizen/bebouwing behouden.

Onderdeel 2: Over de belangrijkste onderwerpen naar de toekomst toe

In onderdeel 2 werd gevraagd naar de onderwerpen (thema’s) in de leefomgeving die de deelnemers aar de toekomst toe het belangrijkst vinden voor het eigen deelgebied of voor Aalten als geheel. Verzocht werd om op een lijst met 24 onderwerpen in de leefomgeving (variërend van geluid, water e.d. tot en met bouwen, infrastructuur, landbouw en natuur) een eigen top 3 aan te geven. De uitkomsten waren als volgt:

Tafel 1: (het vaakst werden genoemd, in volgorde):

Sociale samenhang en meedoen.
Woningbouw en bebouwing, Maatschappelijke basisvoorzieningen, Landbouw.
Natuur en Biodiversiteit, Leefbaarheid en kwaliteit van leven, Landschappelijke kwaliteit en waarden.
Cultureel Erfgoed, Duurzaamheid, Klimaatadaptatie.

Tafel 2: (het vaakst werden genoemd, in volgorde):

Sociale samenhang en meedoen.
Woningbouw en bebouwing, Natuur en Biodiversiteit, Landbouw, Leefbaarheid en kwaliteit van leven, Landschappelijke kwaliteit en waarden.
Ruimtelijke ordening, Gezondheid, Beweegvriendelijke omgeving, Openbare ruimte en groen, Maatschappelijke basisvoorzieningen, Veiligheid, Waterbeheer, Beeldkwaliteit en stedelijke vormgeving.

Tafel 3: (het vaakst werden genoemd, in volgorde):

Leefbaarheid /kwaliteit van leven, Sociale samenhang en meedoen.
Landbouw, Woningbouw en bebouwing, Landschappelijke kwaliteit/-waarden, Openbare ruimte en groen.
Gezondheid/zorg/vitaliteit, Natuur/ Biodiversiteit.
Infrastructuur, Maatschappelijke basisvoorzieningen, Cultureel Erfgoed, Klimaatadaptatie-waterbeheer.

Onderdeel 3: Wat wel en niet gewenst naar de toekomst toe

In onderdeel 3 ging het om de vraag hoe de deelnemers de gewenste leefomgeving in 2024 voor zich zien, en wat zij (op die lijn) wel en niet gewenste ontwikkelingen vinden naar de toekomst toe. De uitkomsten waren als volgt:

Tafel 1:

Voor Aalten als geheel, gewenst:

Niets benoemd.

Voor Aalten als geheel, ongewenst:

Niets benoemd.

Specifiek voor De Haart, gewenst:

Woningbouw: kansen voor jongeren mag beter (te weinig – niet betaalbaar). Dit is belangrijk voor nieuwe aanwas, ter bevordering van behoud jeugd en jonge gezinnen.
Landbouw: van oorsprong agrarisch gebied (nu nog veel mensen die agrariër zijn of werken in de agrarische sector).
Woningbouw: woningen voor jongeren zijn cruciaal om de jongeren in de buurt te houden, zodat ze niet noodzakelijk verhuizen naar dorp of stad in de omgeving.
Sociale samenhang: De Haart draait op vrijwilligers die de verenigingen besturen (school, jongerencentrum Atlantic en Oranjevereniging zijn hiervoor van belang).
Boerenbedrijven: ontwikkelingsmogelijkheden in afstemming met de buurt. Ondernemers stimuleren en hier houden/behouden.
Maak het wonen en leven makkelijk zodat je ook graag voor elkaar zorgt en regelt.
Meer wandelpaden door het groen.
Betere ontsluiting: Haartseweg aansluiten op Hamelandroute. Binnen De Haart is het goed, snelheid eruit, is juist een risico voor langzaam verkeer.
Straatverlichting is goed zo, niet minder – wel behouden op kruispunten.
Landbouw beschermen is behouden – stikstof uitkoop niet.
Maatschappelijke basisvoorzieningen: basisschool, bushalte, Atlantic vergroten sociale cohesie.
De eigen identiteit van elke buurt stimuleren.
Agrariërs als basis voor de omgeving.
Ondernemers faciliteren, wel benutten ruimte, geen leegstand.
Atlantic: hou de vrijwilligers, school deze hiervoor. Jongeren aan het stuur houden.
Keet en hokken behouden, belangrijke sociale functie.
Grote evenementen, tentfeesten, buurtfeesten
Sociaal met gemeenschapszin. Omzien naar elkaar, met basisvoorzieningen met name voor jeugd en ouderen.
Kleinschalig agrarisch groen, leefbaar, duurzaam en voorbereid op klimaatverandering.
Leefbaarheid, kwaliteit van leven: school en jeugd behouden d.m.v. woningbouw/-splitsing, moet gemeente stimuleren/meewerken.
Recreatie: er zit veel, genoeg, iets groei kan.
Belang van duurzaamheid: bijvoorbeeld keuzes van bouwprojecten, keuze van materialen, openbare ruimte, stimuleren van burgerinitiatieven op dit gebied.
Biodiversiteit en natuur: project van akkerranden is voorbeeld van vergroten biodiversiteit – mag van mij meer.
Atlantic: locatie is goed, z.s.m. verduurzamen, school en Ringkamp moet hier behouden worden en blijven groeien, is heel belangrijk – meer jongeren in De Haart.
Relatie tussen jong en oud behouden door activiteiten, vrijwilligerswerk – samen doen te organiseren.
Vergroten woonkansen jongeren: onderzoek of leegstand of bereidheid tot verkoop aan de gemeente om creatief om te gaan met woonruimte bijvoorbeeld door lege boerderij om te bouwen tot meerdere studio's.

Specifiek voor De Haart, ongewenst:

Geen datacenter.
Geen nieuwbouwwijk, geen hoogbouw, bij rood voor rood: niet sloop voor nieuwbouw, moet passen in het landschap.
Aalten: niet uitbreidingswijken De Haart in.
De Duitse buren: landschapsbehoud, dus geen windmolens aan de grens.
Geen windmolens, geen zonneparken (mag op het dak).
Geen grootschalige recreatieparken (kleinschalig wel).

Tafel 2:

Voor Aalten als geheel, gewenst:

Niets benoemd.

Voor Aalten als geheel, ongewenst:

Niets benoemd.

Specifiek voor De Haart, gewenst:

Behoud basisschool.
Geen energieparken.
Nieuwe woningen voor jongeren en ouderen (generatie erf, splitsing vereenvoudigen, mantelzorgwoningen).
Behoud verdeling natuur/agrarisch.
Oude schuren, stallen slopen woonruimte terug.
Groen behouden.
Recreatie: padelbaan centraal bij Ringkamp.
Faciliteiten voor recreatie zoals speeltuin, binnenpark, indoorsport, schaatsbaan.
Zorginstellingen: zoals ouderendagbesteding in combinatie met kinderen (opvang) om eenzaamheid tegen te gaan.
Saamhorigheid instandhouden, zorgen voor mekaar en met elkaar.
Zelf het beleid – uitvoering – invloed behouden (dus geen grote bedrijven en instellingen die het gebied gaan beheren (zoals natuurorganisaties, windmolens, zonneparken)).
Diversiteit van inrichting gebied, landbouw en natuur en woningen.
Ringkamp, Ringskampsbulten/bos moet blijven.
School en groen er omheen, BSO en kinderopvang (0-4jaar) - basisschool Möllenveld en BSO.
Atlantic moet blijven.
Nutsvoorzieningen – stroom terugleveren enz.
Bij stoppende boeren: rood –voor- rood voor een paar huizen.
Zinvolle herbestemming na staken van het bedrijf.
Kleinschalig toerisme (BenB).
Kern robuuster door (sociale) woningbouw.
Behouden Ringkampbos/Ringkamp.
School Möllenveld + opvang kids.
Atlantic.
Kinderopvang 0-4 jaar bij Möllenveld.
Groen - Uitzicht – Ruimte.
Geen woonwijk, wal bomen maar 5 max. woningen.
Overname bedrijven, jonge mensen, regelingen +
Basisschool Atlantic en Ringkamp
Wat te doen met het bedrijf van boeren die stoppen?

Specifiek voor De Haart, ongewenst:

Geen industrie.
Geen zonneparken (leg maar op het dak).
Geen windmolens.

Tafel 3:

Voor Aalten als geheel, gewenst:

Werkgelegenheid en infrastructuur om Achterhoek interessant te houden.
Openbaar vervoer en industrie.
Op peil houden van bevolking ook met jonge (beroeps)bevolking, dit vanwege voorzieningen (instandhouden).
Mobiele bereikbaarheid in het grensgebied.
Op zorggebied zijn we veel verder dan Duitsland.
Ik hecht als oudere groot belang aan het streekziekenhuis in Winterswijk.
We vragen om huisvesting voor jongeren, maar hebben we dan ook werk/bestaansmiddelen voor bijvoorbeeld hoogopgeleide jongeren?

Voor Aalten als geheel, ongewenst:

Niets benoemd.

Specifiek voor De Haart, gewenst:

2040: de school bestaat nog, samen met Atlantic en De Ringkamp.
Beperkte woningbouw, met name voor jongeren bouwen.
Goede bereikbaarheid, ook voor de zorg.
Landbouw en natuur gaan goed samen, boer verdient een goede boterham.
Woonhof met meerdere generaties, zorgplicht –op lokale deel zorg (opa – kind – kleinkind).
Geen nieuwe woonlocaties – bestaande bebouwing opgewaardeerd, schuur wordt woning is duurzaam.
Zonnepanelen op daken en niet op de grond/weilanden.
Leefbaar en groen behouden.
Betere en toegankelijke zorg.
Gewenst is in wezen het aanzien van bebouwing, dus extra woningen op huidige erven.
Te weinig jeugd is een zorg, woningsplitsingen makkelijker maken.
Nieuwe woningen bij de kernen moeten betaalbare gezinswoningen of starterswoningen zijn.
Landbouw – niet alleen kleine percelen, ook grotere percelen behouden.
Ruimte behouden voor bedrijfsontwikkeling zoals een nieuwe stal moet kunnen. Het is een landbouwgebied en dat moet het ook blijven. Ook van belang voor behoud van het huidig landschap.
Behouden van de uitstraling van oude gebouwen (boerderijen).
Energie opwekking op daken en kleinschalige windmolens.
Cultureel erfgoed koesteren.
Ouderenzorg digitaliseren, ouderenwoningen clusteren?
Doorstroom woningen (starters – gezinswoning – ouderen woningen).
Ouderen – blijven wonen in kleinere woningen, voorkeur in de kern, zo plaats maken voor gezinnen.
Betere zorg met aanvraag van hulpmiddelen en onderhoud/reparatie hiervan (duurt nu erg lang).
Vanuit WMO makkelijker aanvraag en herindicatie van zorg.

Specifiek voor De Haart, ongewenst:

Zorg om hoe veeteelt zich ontwikkelt, komen er veel minder bedrijven?
Wat gebeurt er met de landbouw(gronden)? Duurzame landbouw? Ander bestemming voor de grond?
Zorg om kolossale windmolens aan de grens in Duitsland.
Zorg om vergrijzing en zorgwoningen voor ouderen en jongeren en de doorstroom.
Hoe gaan we voorzien in onze energiebehoefte?
Hoe verhoudt zich de leeftijdsopbouw met de behoefte aan woningen? Er zijn nu veel ouderen die er over 10-15 jaar niet meer zijn – wat en hoeveel bij te bouwen (een paar jaar geleden waren we nog krimpgemeente).
Hoe wordt de lucht- en waterkwaliteit gehandhaafd of verbeterd – ook drinkwater?
Hoe hou je mensen bereid en in staat om vrijwilligerswerk te doen?

Datum tweede gesprek

Het tweede gesprek in en over deelgebied Haart vindt plaats op woensdagavond 13 november 2024 en vindt opnieuw plaats in verenigingsgebouw De Ringkamp, van 19.00 tot 21.30 uur (inloop vanaf 18.45 uur). Dan gaan we in op specifieke keuzes die gemaakt moeten worden, omdat we ook rekening hebben te houden met beleid van andere overheden, met wettelijke en financiële beperkingen, et cetera.

Graag tot dan!

Verslag tweede gespreksronde

Verslag 2e gespreksronde omgevingsvisie deelgebied De Haart

Datum: 13 november 2024
Tijdstip: 19.00-21.30 uur
Plaats: De Ringkamp, De Haart, Aalten

Inleiding

De gemeente Aalten staat voor de opgave om samen met haar inwoners een nieuwe omgevingsvisie voor het hele grondgebied van de gemeente te maken. Dat doen we o.a. door gebiedsgericht in gesprek te gaan met onze inwoners en andere belanghebbenden over wat zij belangrijk vinden voor de toekomst van hun eigen leefomgeving.

Dit is het verslag van het tweede gesprek in en met deelgebied De Haart. Aan het gesprek namen in totaal zo’n 20 inwoners deel. Het gesprek werd begeleid door 6 medewerkers van de gemeente Aalten.

Heeft u op- of aanmerkingen op dit verslag? Geef deze dan door via omgevingsvisie@aalten.nl.
Wilt u nog wat meegeven voor de nieuwe omgevingsvisie van de gemeente Aalten, gebruik dan ook dit e-mailadres.

Meer informatie

Zie www.aalten.nl/omgevingsvisie. Alle verslagen van alle gevoerde gesprekken (ook in andere deelgebieden) kunt u daar vinden.

Wat was de bedoeling van dit tweede gesprek?

In de eerste gespreksronde hebben we opgehaald (1) wat de inwoners typerend vinden aan het deelgebied in kwestie, (2) hebben we opgehaald welke leefomgevingsonderwerpen als belangrijk(st) worden gezien richting 2040 en (3) hebben we gevraagd naar wel en niet wenselijke ontwikkelingen richting 2040.

In de tweede gespreksronde hebben we vooral meningen opgehaald over vraagstukken die we hebben voorgelegd: Als we moeten kiezen tussen A of B, waar gaat de voorkeur van de inwoners dan naar uit en waarom?

Hoe was de opzet en indeling van dit tweede gesprek?

Het tweede gesprek bestond uit de volgende onderdelen:

Welkom in 2040: Bij binnenkomst kregen alle deelnemers een post-it met hun leeftijd in 2040 opgeplakt, gevolgd door een korte presentatie over hoe onze wereld er over 16 jaar mogelijk uitziet.
Vervolgens gaf de projectleider een toelichting op het hoe en waarom van de omgevingsvisie, wat de eerste gespreksronde heeft opgeleverd en wat de bedoeling is van de tweede ronde.
Als opwarmertje voor de gespreken kregen de deelnemers vervolgens een aantal prikkelende stellingen voorgelegd.
Daarna gingen de deelnemers in groepen met elkaar in gesprek over maximaal 5 vraagstukken:
1. Energievoorziening
2. Klimaatverandering
3. Wonen en zorg
4. Bedrijvigheid in relatie tot rust en ruimte
5. Landschap, biodiversiteit, waterkwaliteit
Plenaire afsluiting en doorkijk naar het vervolg.

Wat waren de uitkomsten van dit tweede gesprek?

Het gesprek over de (maximaal vijf) vraagstukken werd in 3 verschillende deelgroepen gevoerd, aan 3 verschillende tafels, onder begeleiding (per tafel) van twee medewerkers van de gemeente. De uitkomsten van deze groepsgesprekken waren als volgt:

Vraagstuk energievoorziening

Aan de ene kant willen velen niet nog meer windmolens en liefst geen zonnepaneelvelden, aan de andere kant neemt de energiebehoefte alleen maar toe, levert alleen isoleren en zon op daken te weinig op en willen we (landelijk) uiterlijk in 2030 energieneutraal zijn (d.w.z. zelf evenveel energie opwekken als verbruiken). De stelling die op deze lijn werd voorgelegd, luidde als volgt:
“Onze eigen energiebehoefte schuiven we niet af op een ander gebied”. Eens of oneens?
De antwoorden waren als volgt:

Tafel 1

Oneens, niet elk gebied is geschikt om zelfvoorzienend te zijn.
Geen afwijzing van De Haart als energieleverancier.
Grootschaliger lijkt me economisch een sterker besluit.
Ook achtervang voor andere gebieden, voor elkaar.
Oneens, gemeentelijk oplossen; grotere windmolens op zelfde locatie (Dale).
Eens, lijkt mij voor De Haart geen probleem; leidt tot zuinigheid en solidariteit.
Eigen energiebehoefte zelf opwekken met zon en wind, plus opslagcapaciteit.
Oneens; veel energie komt van buiten de regio, door de ligging (wind op zee e.d., kernenergie e.a.).
Op zich vind ik afschuiven niet OK; kernenergie zie ik als goede oplossing/aanvulling (op langere termijn); en panelen en windmolens zijn visueel vervuilend; bovendien is ons gebied windluw.
Overheid/gemeente moet financieel mogelijk maken voor mensen met minder geld.
Subsidies voor opslag/batterijen.
Procedures duren eindeloos; 1 persoon kan een windmolen tegenhouden.

Tafel 2

Oneens, gezamenlijk verantwoordelijk.
Oneens, het moet groter opgezet worden; kerncentrale kan een optie zijn; en eerst daken vol leggen met zonnepanelen.
Oneens, sommige gebieden zijn beter geschikt om grootschalig uit te pakken; maar wel zoveel mogelijk zelf doen.
Eens, want andersom zou je ook niet willen dat ze hier energie vandaan halen als dat niet voor onszelf is.
Oneens, landelijk beleid nodig; windmolens en zonneparken nemen veel ruimte in die toch al schaars is; kernenergie kan een alternatief zijn; en uiteraard zuinig zijn met energie.

Tafel 3

Oneens, kan wel, maar dan zullen ze eerst het net moeten verzwaren; plus terugleveren en opslaan van energie mogelijk maken.
Techniek moet verbeteren, plus betaalbare verzekeringen.
Eens, wij doen dit met elkaar; Liander mag nog wel een flinke slag slaan met het net; en het is niet te betalen om accu’s aan te schaffen om zelfvoorzienend te zijn.
Ik denk dat we qua zonnepanelen e.d. op de goede weg zijn, maar zonde dat het salderen is afgeschaft.
In de ideale wereld: Eens; techniek maakt al veel mogelijk; vraag is echter of we per se zelfvoorzienend moeten willen zijn; dat maakt ook kwetsbaar; en verder is vooral een betrouwbare overheid nodig die niet telkens iets anders verzint.
Eens, met zon op daken; windmolens en zonneparken zijn dan overbodig.
Eens, waarbij de overheid betrouwbaar moet zijn en moet coördineren en faciliteren; energiebedrijven maken of breken de mogelijkheden.
Eens, maar wel naar rato; zeker ook landelijk bekijken.

Vraagstuk klimaatverandering

Door het veranderende klimaat krijgen we te maken met steeds meer weers-extremen: vaker periodes van extreme droogte/hitte, vaker periodes van wateroverlast. De keuze die op deze lijn werd voorgelegd, was als volgt:
“A. We passen ons grondgebruik aan op het veranderende klimaat (zoals landbouw en woningen bijvoorbeeld op hoge droge essen en de zeer natte gronden geven we terug aan de natuur) of B. We zetten alles op alles om het huidige gebruik van gronden te behouden en beschermen, bijvoorbeeld met afwateren, dijken ophogen, droogpompen, beregenen e.d.”
De antwoorden waren als volgt:

Tafel 1

B, Nederland is goed in het hoofd boven water houden; bij A wordt het te rigoureus.
B, wat redelijkerwijs haalbaar is, vooral behouden; niet alles op alles zetten om dit uit te voeren.
A, ik denk dat het onvermijdelijk is dat we ons moeten aanpassen aan het klimaat, gezien de ernst van de klimaatverandering(en).
Vechten tegen de bierkaai heeft geen zin; het lijkt mij een kwestie van geval tot geval.
B, De Haart heeft een gunstige ligging; huidige infrastructuur is van belang voor de leefbaarheid; ruimte voor water indien dit nodig is; maar wat is economisch verantwoord?
A, klimaatverandering is een feit; onhoudbaar je daar niet op aan te passen; geef rivieren bijvoorbeeld voldoende ruimte.
Aardkundig fundamentalisme gaat veel te ver; te verstorend voor de leefbaarheid en economisch volstrekt onrealistisch.
Meebewegen met het klimaat; op creatieve manier proberen het een beetje in de hand te houden.

Tafel 2

B, specifiek voor dit gebied (hoog gelegen) is het niet zo moeilijk dit te beheersen.
A en B; deels aanpassen, deels huidig grondgebruik instandhouden.
A bij nieuwe ontwikkelingen (nieuwbouw e.d.), maar B om ze snel mogelijk te kunnen schakelen met zo min mogelijk (brandstof)verbruik.
B, klimaat blijft altijd in beweging; met stuwen of afwatering kunnen we al veel regelen.
A, als dat mogelijk is; maar ik denk dat B realistischer is; het lijkt me namelijk niet dat bedrijven hun grond willen geven aan de natuur.

Tafel 3

Niet meer aan toegekomen.

Vraagstuk wonen en zorg

Veel jongeren komen moeilijk of niet aan passende en betaalbare woningen. Senioren willen wel doorstromen, maar waar naartoe? Als voor die doorstroming seniorenwoningen moeten worden gebouwd, waar zetten we die dan bij voorkeur neer? Zoveel mogelijk in de eigen directe leefomgeving? Of zoveel mogelijk in de buurt van voorzieningen waar ouderen op late(re) leeftijd veelal op zijn aangewezen? De vraag/keuze die we op deze lijn hebben voorgelegd, luidde als volgt: “A. Brengen we ouderen zoveel mogelijk richting voorzieningen? Of B. Brengen we voorzieningen zoveel mogelijk richting ouderen, zodat ze zo lang mogelijk kunnen blijven wonen waar ze wonen (biijvoorbeeld door woningsplitsing makkelijker te maken, generatie-erven, regelen van goed vervoer et cetera)”.
De antwoorden waren als volgt:

Tafel 1

B, meer generaties in gemeenschap kunnen elkaar helpen; moet echter geen verplichting worden.
Waar dat haalbaar is; ouderen op een 3-generatie-erf faciliteren; waar dat niet kan: groepsvoorzieningen creëren.
Geen zorgplicht.
A, zorg moet betaalbaar blijven; centraliseren is dan efficiënter/goedkoper.
Voorkeur voor zorg naar de ouderen brengen; ik denk dat in veel gevallen een beetje zorg al toereikend is; die zorg kan vanuit de directe omgeving geleverd worden; maar niet fiscaliseren!
B, vrijwilligheid is uitgangspunt, plus zelfredzaamheid (zolang geen ziekenhuiszorg nodig is); goede OV-voorzieningen zijn dan wel essentieel; ook eenzaamheid voorkomen; generaties met elkaar verbinden.
B, welbevinden van ouderen is belangrijk, is goed voor de gezondheid; verder voor behoud van de leefbaarheid in het buitengebied (mix van jong en oud); biedt kansen voor de jeugd om woning te hebben op De Haart.
Mobiliteit, vervoer, OV, taxi e.d. belangrijk voor zelfredzaamheid.
Beleid is er voor mensen, en niet omgekeerd.

Tafel 2

A, verzorgingstehuizen weer net als vroeger; is goedkoper, plus faciliteiten, winkels e.a. dichterbij; door vergrijzing steeds minder zorgverleners, dus zo efficiënt mogelijk regelen.
A, want daarmee ga je ook sociale isolatie tegen.
B, mensen zo lang mogelijk in hun eigen omgeving houden; splitsen van woningen makkelijker maken, ook voor mantelzorgwoningen; ondersteund door inzet van moderne technologie, robotisering, zelfrijdend vervoer et cetera.
A, op basis van vrijwilligheid; ouderen samen in seniorenwoningen/appartementen bundelen is praktisch voor zorgverlening en voor andere voorzieningen; ook kunnen ouderen in de kernen vaak langer zelfstandig blijven door korte(re) afstanden naar voorzieningen; plus meer sociale controle door de omgeving.
B, ouderen blijven in het algemeen graag zo lang mogelijk in hun eigen omgeving (en oude bomen nooit verplaatsen!); ons kent ons, naar elkaar omzien; de ene dienst is de andere waard.

Tafel 3

B, mogelijkheden dienen hiervoor ingericht te worden; het werk moet beter verdeeld worden tussen werkgever en mantelzorger; dit inrichten en vormgeven moet gefaciliteerd worden.
B, ouderen moeten zo lang mogelijk kunnen genieten van hun “Haart”; te regelen via buurtzorg, regiotaxi e.d. mits dit te realiseren is in families; maar moet gestimuleerd worden vanuit de overheid; plus mantelzorgers blijven ondersteunen.
B, in de zin van: mensen moeten een eigen keuze hebben; ouderen hebben zelf ook een rol in betalen, netwerken en mobiel genoeg zijn; maar A is de oplossing als B niet gerealiseerd kan worden voor betaalbare zorg.
B, ouderen moeten bij elkaar kunnen wonen en/of bij de kinderen.
B zou mijzelf het meest aanspreken, maar er moet op beide fronten geïnvesteerd worden, want ouderen moeten een keuze hebben
B, gemengd gezelschap behouden in kernen en buiten; dan wordt er meer met elkaar en voor elkaar gedaan.
Goede mix houden van jong en oud; door de jeugd blijven ouderen ook jong(er).
Overheid/gemeente kan mantelzorgers financieel ontlasten.

Vraagstuk bedrijvigheid in relatie tot rust en ruimte

Bedrijvigheid is belangrijk voor leefbaarheid, maar bedrijvigheid (waaronder toerisme) gaat soms ook ten koste van de rust en de ruimte die juist zo kenmerkend zijn voor o.a. de Achterhoek en waar ook veel Aaltenaren zo zuinig op (willen) zijn. De stelling die op deze lijn werd voorgelegd, luidde als volgt: “Om de werkgelegenheid en de werkgelegenheid te vergroten moeten we meer ruimte geven aan bedrijvigheid, ook als dit ten koste gaat van rust, ruimte en (verkeers)veiligheid. Eens, of oneens?”
De antwoorden waren als volgt:

Tafel 1

Niet meer aan toegekomen.

Tafel 2

Eens, alle ontwikkelingen hebben ruimte nodig; het inwonertal groeit, ook daarom is er extra ruimte nodig; uiteraard met de vinger aan de pols, want het mag niet de spuigaten uitlopen.
Eens, ik denk dat je er niet onderuit komt; werkgelegenheid en leefbaarheid betekenen vervoer naar en van werk et cetera.
Deels mee eens, maar alles in verhouding; economie moet vergroot worden, dus zal dit deels ten koste (moeten) gaan van rust en ruimte; maar tot een bepaalde grens!
Oneens, groei mag nooit een doel op zich zijn; belangrijk is de balans met de omgeving; en qua toerisme hoeft de Achterhoek geen pretpark te worden; goed wonen blijft belangrijk.
Oneens; alles heeft meer ruimte nodig; mijn voorkeur gaat dan niet uit naar werkgelegenheid als dat ten koste gaat van rust en veiligheid; maar ook eens: leefbaarheid vergroten zorgt voor meer mensen en dat is goed.

Tafel 3

Eens, want werkgelegenheid essentieel, ook voor leefbaarheid (maar niet als daar extra externe arbeid voor nodig is).
Oneens, afhankelijk van bedrijvigheid, rust en verkeersveiligheid zijn belangrijk; bedrijvigheid mag meegroeien, maar niet uit de hand lopen.
Eens, maar bedrijvigheid moet wel passen in het landschap (landbouw, recreatie e.d.).
Eens, maar wel afhankelijk van welke bedrijvigheid.
Eens, maar niet ten koste van verkeersveiligheid en passend in het landschap.

Vraagstuk landschap, biodiversiteit en waterkwaliteit

In de eerste gespreksronde over de omgevingsvisie is vaak uitgesproken dat het landschap moet worden behouden zoals het is. Tegelijkertijd staat het landschap onder druk en gaat het zelfs achteruit. Zie bijvoorbeeld de biodiversiteit, de waterkwaliteit maar ook beuken die afsterven door te natte grond, sloten waar voor een flink deel al geen leven meer in zit, et cetera. Kortom, “behouden zoals het is” lijkt niet voldoende. De stelling die op deze lijn werd voorgelegd, luidde als volgt:
“We moeten investeren in onderhoud van ons landschap en landschapselementen toevoegen (zoals houtwallen, sloten, wandelpaden, bomen, struwelen e.d.) en overschakelen op natuurinclusieve landbouw om ons landschap te behouden, de biodiversiteit te bevorderen en de waterkwaliteit te verbeteren. Eens, of oneens?”

N.B.: Omdat velen het al vrij snel eens waren met deze stelling, is aan sommige tafels de aanvullende vraag gesteld welke investeringen in het landschap als eerste gedaan moeten worden.
De antwoorden waren als volgt:

Tafel 1

Oneens, niet meer toevoegen; wel meer/beter onderhoud.
Eens, de natuur moet herstellen, de uitstoot moet omlaag; zonder dat heeft nieuwe natuur weinig zin.
Minder intensieve agrarische activiteit nodig.
Natuur toevoegen OK, maar dan zolang het geen grote(re) last wordt.
Eens, mits kavels/percelen behouden blijven.
GLB-gelden/-premies inzetten voor onderhoud van houtwallen e.d.
Oneens, geen investeringen nodig vanuit de overheid; boeren beheren het landschap; geen landbouwgrond opofferen voor natuur; kan ook prima samengaan (houtwallen, hagen etc.); boeren betrekken bij het beheer.
Eens, voor de generaties na ons is de bij onontbeerlijk; in de huidige omstandigheden gaat het slecht met de natuur; versterking van de biodiversiteit is hard nodig.
Eens, waterberging en klimaatadaptatie belangrijk; kleinschaligheid bevorderen en stimuleren; en mensen moeten meer willen betalen voor hun eten.

Tafel 2

Natuur die er nu is behouden.
Eens, het bestaande versterken voor biodiversiteit e.d.; SAAP, akkerranden e.d.
Investeer in onderhoud en behoud van de bestaande natuur en geef daarvoor ook de waardering (overheid).

Tafel 3

Pas op met alle recreatieve routes; doe dit aan randen en geef de natuur de ruimte.
Eens, maar daarvoor hoeven niet hectares te veranderen in natuur; en wat is de nulmeting? Worden regels ondertussen veranderd, waardoor het juist slechter wordt? We moeten allemaal wat voor de natuur doen, maar niet doorslaan. En natuur moet (beter) onderhouden worden, al denkt men van niet; misschien bij de boer neerleggen in ruil voor subsidies? Want dat zijn de mensen met ervaring.
Eens, en dan wel de mogelijkheden bieden/faciliteren.
Oneens, want geen extra beperkingen opleggen aan de gangbare landbouw.
Eens, maar de geschetste achteruitgang staat wel ter discussie voor mij; wordt groter gemaakt dan het werkelijk is.
Oneens, ik betwijfel of de natuur achteruit gaat; op De Haart is er een kleinschalig landschap; daarin investeren is goed, maar laat de grondeigenaren vooral zelf beslissen; landbouwers zijn immers de makers van het landschap.
Boeren moeten voedselzekerheid kunnen produceren; aanbod bepaalt de prijs; zorg ook dat minima het kunnen blijven betalen; het gaat om balans.
Eens, behouden, verbeteren, onderhouden is een belangrijk onderdeel, maar kan in mijn ogen een stuk eenvoudiger.
Landschap behouden, maar niet ten koste van voedselzekerheid en betaalbaarheid; bovendien per groep verschillend welke diversiteit belangrijk is.
Door EU- en landelijke regels wordt het steeds moeilijker maatwerk te leveren; er moet meer/beter worden overlegd met eigenaren/bewoners van het gebied.
Niet aan TBO’s zoals Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer e.d. overlaten, want die gaan vooral voor eigen belangen.

Hoe nu verder?

Na de tweede gespreksronde gaan we alle input (inclusief beleid van andere overheden e.d.) omschrijven naar één integrale, samenhangende en zo concreet mogelijke concept/voorstel omgevingsvisie, waarin voor Aalten als geheel maar ook voor de afzonderlijke deelgebieden staat aangegeven wat richting 2040 de wel en niet gewenste ontwikkelingen zijn en (op hoofdlijnen) hoe we de gewenste leefomgeving in 2040 willen gaan realiseren. Met dit concept/voorstel komen we in een derde en laatste ronde eerst nog terug bij de deelgebieden, met de vraag: Wat vinden jullie ervan? Pas daarna gaan we met de concept-omgevingsvisie richting gemeenteraad.

NB: Deze derde en laatste gespreksronde over de omgevingsvisie wordt NIET maart 2025, maar wat later in het voorjaar! U krijgt daar op een later moment nog bericht over.

Verslag eerste gesprek omgevingsvisie deelgebied Haart.pdflink naar pdf bestand348,1 KB
verslag_tweede_gesprek_omgevingsvisie_deelgebied_haart.pdflink naar pdf bestand469,2 KB

Document download informatie:

Een pdf-bestand kunt u openen in verschillende PDF-lezers, zoals Adobe Reader.